Gaz va svet narxi har yili oshadi — nima kutish mumkin?
O‘zbekistonda 2025 yil 1 maydan boshlab gaz va elektr energiyasi (svet) tariflari yana oshadi. Bundan tashqari, hukumat 2026 yildan e’tiboran bu tariflarni har yili inflyatsiyadan kelib chiqib indeksatsiya qilishni rejalashtiryapti. Ya’ni, har yili 1 mayda svet va gaz narxi yana ko‘tarilishi mumkin — lekin 10 foizdan oshmasligi kerak.
Bu qaror 2024 yilning 31 martida qabul qilingan hukumat qaroriga asoslanadi. Shu bilan birga, avvalgi qarorlarga ko‘ra, tariflar 2026 yildan kamida 3 yil davomida o‘zgarmasligi kerak edi.
1 maydan gaz, svet va benzin qimmatlashadi — bu barcha narxlarga ta’sir qiladi
2025 yil 1 maydan boshlab O‘zbekistonda gaz narxi METAN-ZAPRAVKA (AGNKS) uchun 38,8 foizga oshadi — ya’ni 1 kubometr metan uchun endi 2500 so‘m to‘lanadi (avval 1800 so‘m edi). Shuningdek, har kubometr uchun 72 so‘mlik qo‘shimcha aktsiz ham joriy etiladi. Natijada, umumiy qiymat 4 722 so‘mga yetishi mumkin.
Bu esa shunchaki haydovchilarga emas, butun aholiga ta’sir qiladi: taksi, yetkazib berish, yuk tashish — hammasi qimmatlashadi. Oziq-ovqat, kiyim-kechak, hatto telefon va elektronika narxlari ham ko‘tarilishi mumkin. Chunki transport xarajatlari — barcha narxlarning asosi.
Svet narxi ham oshadi. Barcha toifadagi iste’molchilar uchun tariflar o‘smoqda:
-
Fizik shaxslar uchun tarif ikki barobarga yaqin oshmoqda;
-
Zaryad stansiyalari uchun esa har 1 kVt·soatga yana 100 so‘m qo‘shiladi.
Bundan tashqari, propan (suyultirilgan gaz) ham qimmatlashadi — chunki har 1 litr uchun aktsiz 49 so‘mgaoshirilmoqda.
🚘 Benzin ham ortga qolgani yo‘q. Apreldan boshlab A-80 va yuqori benzin markalari bo‘yicha aktsiz solig‘i 476 so‘mdan 525 so‘mga oshirilmoqda.
Bu o‘zgarishlarning barchasi jam bo‘lib, yurtimizdagi barcha tovar va xizmatlar narxiga ta’sir qiladi — bazardagi ko‘katdan tortib, Uzum’dagi iPhone narxigacha.
📊 Svet narxi qanday o‘zgaradi?
1 maydan boshlab elektr energiyasi uchun yangi tariflar quyidagicha bo‘ladi:
Obyektlar bo‘yicha:
| Foydalanish hajmi (oyiga) | Avvalgi narx (so‘m) | Yangi narx (so‘m) | O‘zgarish |
|---|---|---|---|
| 0–200 kVt·soat | 450 | 600 | +33% |
| 201–500 kVt·soat (yangi tarif) | 1000 | 800 | -20% |
| 501–1000 kVt·soat | 900 | 1000 | +11% |
| 1001–5000 kVt·soat | 1350 | 1500 | +11% |
| 5001–10000 kVt·soat | 1575 | 1750 | +11% |
| 10000 kVt·soatdan yuqori | 1800 | 2000 | +11% |
Ko‘p qavatli uylarda yashovchilar (elektr plita bilan):
| Foydalanish hajmi (oyiga) | Avvalgi narx (so‘m) | Yangi narx (so‘m) |
|---|---|---|
| 0–200 kVt·soat | 225 | 300 |
| 201–500 kVt·soat | 500 | 400 |
| 501–1000 kVt·soat | 450 | 500 |
| 1001–5000 kVt·soat | 675 | 750 |
| 5001–10000 kVt·soat | 787,5 | 875 |
| 10000 kVt·soatdan yuqori | 900 | 1000 |
🔥 Gaz narxi ham oshadi
Sovuq mavsumda (noyabr–fevral):
| Foydalanish (oyiga) | Narx (so‘m/m³) |
|---|---|
| 0–500 m³ | 1000 |
| 501–2500 m³ | 1800 |
| 2501–5000 m³ | 2100 |
| 5001–10000 m³ | 2500 |
| 10000 m³ dan ortiq | 3000 |
Issiq mavsumda (mart–oktyabr):
| Foydalanish (oyiga) | Narx (so‘m/m³) |
|---|---|
| 0–100 m³ | 1000 |
| 101–2500 m³ | 1800 |
| 2501–5000 m³ | 2100 |
| 5001–10000 m³ | 2500 |
| 10000 m³ dan ortiq | 3000 |
Siqilgan gaz (metan, AYoQSH uchun):
-
Avval: 1800 so‘m/m³
-
Endi: 2500 so‘m/m³ (+38,8%)
Suyultirilgan gaz (balonli):
-
Avval: 1600 so‘m/kg
-
Endi: 2000 so‘m/kg (+25%)
📉 Bu inflyatsiyaga qanday ta’sir qiladi?
O‘zbekiston aholisi asosan gazda yuruvchi avtomobillardan foydalanadi. Transportda metan narxining 38% ga oshishi:
-
Mahsulot va oziq-ovqat narxlariga ham bevosita ta’sir qiladi,
-
Taksilar va yuk tashish xizmatlari qimmatlashadi,
-
Ishlab chiqarish xarajatlari ortadi.
Shuningdek, svet va gaz narxi oshganida aholi har oy ko‘proq to‘lov qiladi. Bu esa umumiy inflyatsiya darajasiga 3–4 foizgacha qo‘shimcha bosim beradi.
🧾 Davlat nima deyapti?
Rasmiylarga ko‘ra:
-
Tariflar endi har yili 1 mayda inflyatsiyaga mos ravishda yangilanadi (lekin 10% dan oshmaydi).
-
2025 yilda aholiga, biznes va issiqlik ta’minotiga yordam sifatida 12,3 trillion so‘m subsidiya ajratiladi.
-
To‘liq subsidiya bekor qilinishi 2028 yildan keyin kutilmoqda.
✅ Xulosa:
-
Svet va gaz narxi 2025 yil 1 maydan ancha oshadi.
-
Transport, oziq-ovqat va xizmatlar narxiga ta’siri katta bo‘ladi.
-
Tariflar endi har yili yangilanadi — bu doimiy o‘sib boruvchi narxlar davrini boshlab beradi.
